Chụp cắt lớp vi tính, thường được gọi là CT-scan, là một kỹ thuật hình ảnh X-quang tạo ra hình ảnh hai chiều của cơ thể theo mặt phẳng ngang và lát cắt ngang. Đối với các tình trạng xảy ra ở vùng cổ và/hoặc cột sống. CT thường là xét nghiệm chuẩn đoán hình ảnh đầu tay để phát hiện và mô tả các bệnh lý nhiễm trùng, khối u, chấn thương do chấn động và rối loạn mô xương.
Mục lục:
Các xét nghiệm chẩn đoán thường gặp trong Đau vùng lưng và cổ
Chụp cắt lớp vi tính (CT-scan) kết hợp thuốc cản quang
Đo điện thế gợi cảm giác cơ thể (Somatosensory Evoked Potentials -SSEP)
Các tình trạng cột sống nào được xác định trên CT-scan ?
CT-scan cột sống có thể đưa ra chi tiết về cấu trúc xương, cơ và cơ quan khác, đồng thời hỗ trợ chẩn đoán đau cổ hoặc đau lưng như:
- Gãy thân đốt sống
- Thay đổi do bệnh lý thoái hóa
- Sự mất ổn định đốt sống
- Viêm tủy xương cột sống
- Khối u cột sống
Xét nghiệm chuẩn đoán hình ảnh CT-scan thường được ưu tiên trong trường hợp cấp cứu để kiểm tra chi tiết các chấn thương. Ngoài ra, CT-scan được lựa chọn cho vết thương do đạn bắn, cung cấp chi tiết rõ ràng về vết thương mà các phương pháp quét chuyên dụng khác không thể nhìn thấy do tính chất kim loại của viên đạn, chẳng hạn như chụp cộng hưởng từ (MRI) scan.
Chụp cắt lớp vi tính có thể không ghi lại đầy đủ gân, dây chằng, tủy sống hoặc đĩa đệm cột sống, khiến các tình trạng liên quan đến các cấu trúc này ít nhìn thấy được trên CT scan.
Cách thức hoạt động của CT-scan
Chụp cắt lớp vi tính về cơ bản là giống xét nghiệm chuẩn đoán X-quang, trong đó một loạt tia X được xoay theo các hướng khác nhau xung quanh một bộ phận cơ thể cụ thể, tạo ra một chuỗi hình ảnh do máy tính tạo ra. Các hình ảnh tuần tự này không được chồng lên nhau, trái ngược với phim chụp X-quang thông thường, cung cấp chi tiết tuyệt vời về (các) mô đích.
Thông tin X-quang được gửi đến một máy tính thu thập dữ liệu và hiển thị nó dưới dạng một loạt hình ảnh hai chiều trên màn hình.
CT-scan trong quá trình phẫu thuật
CT-scan được sử dụng với các chỉ định phẫu thuật thần kinh để cung cấp hình ảnh trong quá trình phẫu thuật hoặc ngay sau khi phẫu thuật xong. Sử dụng CT-scan trong quá trình phẫu thuật cho phép phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, thay thế cho phương pháp phẫu thuật mổ mở thông thường.
Đối với phẫu thuật cố định cột sống, CT scan giúp hỗ trợ đặt vít chân cung chính xác.
Chuẩn bị cho CT-scan cột sống
Đồ trang sức, quần áo và phụ kiện có chứa kim loại, và kẹp phẫu thuật có thể gây ra các nhiễu ảnh trên CT scan, và che khuất hình ảnh. Áo choàng bệnh viện được cung cấp và bệnh nhân được hướng dẫn tháo tất cả đồ trang sức trước khi quét. CT scan không ảnh hưởng đến cài đặt thiết bị của máy tạo nhịp tim và máy bơm hoặc shunt và có thể được sử dụng an toàn cho bệnh nhân đang dùng các thiết bị này.
Quy trình chụp CT-scan cột sống
CT-scan cột sống là một thủ thuật không đau và được thực hiện trong bệnh viện được trang bị máy CT. CT-scan vùng cổ và lưng đều tuân theo cùng một quy trình, thường bao gồm các bước sau:
- Bệnh nhân nằm trên bàn quét với gối và dây đai để giảm thiểu hoặc ngăn ngừa chuyển động cơ thể.
- Sau khi bệnh nhân thoải mái, kỹ thuật viên rời khỏi phòng và điều khiển máy CT từ phòng liền kề.
- Bàn quét trượt vào một lỗ hình tròn lớn của máy CT và máy quét bắt đầu xoay quanh bàn quét.
- Các chùm tia X được phát ra bởi máy và được cơ thể hấp thụ, tín hiệu được truyền dưới dạng hình ảnh để xem trên máy tính.
Một số loại nghiên cứu CT, chẳng hạn như CT với tủy đồ, cần tiêm thuốc cản quang trước khi quét. Thuốc nhuộm giúp chiếu sáng các mô thần kinh của cột sống để có độ tương phản tốt hơn ngoài độ phân giải CT cao.
Rủi ro trong quá trình chụp CT-scan cột sống
Thủ thuật CT có khả năng gây hại cho các mô cơ thể do phơi nhiễm bức xạ. Chụp cắt lớp vi tính sử dụng liều bức xạ cao hơn từ 50 đến 1000 lần so với chụp X-quang thông thường và chiếm khoảng 50% tổng số bức xạ y tế.
CT-scan thường không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai trừ khi lợi ích của việc quét vượt trội so với nguy cơ tiềm ẩn gây tổn thương mô ở thai nhi. CT-scan cũng không được khuyến cáo ở trẻ em dưới 10 tuổi do nguy cơ tiềm ẩn gây tổn thương mô các cơ quan đang phát triển từ việc phơi nhiễm bức xạ.
CT scan là xét nghiệm chuẩn đoán quan trọng trong việc chẩn đoán một số tình trạng cổ và lưng, và đồng thời có thể được sử dụng trước, trong và sau các phương pháp phẫu thuật cột sống. Lợi ích của việc quét thường vượt trội so với rủi ro của lượng phơi nhiễm bức xạ. CT nên được sử dụng hạn chế và cần được xem xét khi nguy cơ phơi nhiễm bức xạ và tổn thương mô cao.
