Máy kích thích tăng trưởng xương bằng điện là một hình thức trị liệu bổ sung giúp tăng cường quá trình chữa lành xương của cơ thể… một quá trình hoàn toàn cần thiết cho sự thành công của bất kỳ loại phẫu thuật cố định cột sống nào.
Xương người là mô sống và giống như da, có khả năng tự chữa lành khi bị gãy hoặc bị thương. Khi xương bị gãy, xương sẽ tạo ra trường điện riêng để giúp thúc đẩy quá trình chữa lành xương của cơ thể.
Tương tự như vậy, việc sử dụng máy kích thích điện có thể tăng cường quá trình chữa lành xương tự nhiên của cơ thể.
Dựa trên thói quen của bác sĩ phẫu thuật hoặc nếu bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ sau khi cố định, máy kích thích tăng trưởng xương bằng điện có thể được sử dụng như một phương pháp bổ sung cho phẫu thuật cố định cột sống để giúp tăng cơ hội thành công khi cố định xương.
Quá trình chữa lành xương của phẫu thuật cố định cột sống
Trong trường hợp cố định cột sống, nhiều mảnh xương cần phải cùng nhau chữa lành hoặc “hợp nhất” với nhau để tạo thành một khối xương rắn chắc.
Quá trình hợp nhất không diễn ra ngay tại thời điểm phẫu thuật, mà thay vào đó, phẫu thuật tạo ra môi trường để xương hợp nhất lại với nhau trong nhiều tháng sau phẫu thuật.
- Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ phẫu thuật sẽ đặt các mảnh xương (thường lấy từ mào chậu ở hông của bệnh nhân) vào đoạn cột sống cần hợp nhất.
- Sau khi phẫu thuật, một quá trình gọi là “tạo xương” bắt đầu, đây là cách cơ thể phát triển mô xương.
- Mục tiêu của quá trình phát triển xương này là hợp nhất các mảnh ghép xương thành một khối xương vững chắc.
- Quá trình này mất vài tháng đến một năm để hoàn thành và có thể mất tới 18 tháng
Việc hợp nhất các mảnh xương này thành một xương vững chắc nối hai đốt sống liền kề sẽ ngăn chặn chuyển động ở đoạn cột sống bị ảnh hưởng và do đó loại bỏ hoặc giảm cơn đau do chuyển động tạo ra.
Nguy cơ hợp nhất cột sống không thành công
Tuy nhiên, luôn có nguy cơ sau phẫu thuật, xương sẽ không phát triển cùng nhau và hợp nhất trong thời gian lâu hơn bình thường.
- Thuật ngữ y khoa mô tả tình trạng không hợp nhất là giả khớp.
- Trong cách nói thông thường, tình trạng này được gọi là hội chứng không hợp nhất, hợp nhất không thành công hoặc phẫu thuật lưng không thành công.
Việc không tạo được sự hợp nhất vững chắc sau phẫu thuật kết hợp xương cột sống có thể dẫn đến tăng đau, hạn chế chức năng vẫn động. Hợp nhất không thành công cũng có thể cần phải phẫu thuật lại hoặc các can thiệp y tế khác, cùng với các rủi ro và tác dụng phụ đi kèm.
Để giảm thiểu rủi ro này, đôi khi người ta sử dụng máy kích thích tăng trưởng xương bằng điện để giúp tăng cường quá trình chữa lành xương của cơ thể.
Việc sử dụng máy kích thích tăng trưởng xương bằng điện có nhiều khả năng được khuyến nghị khi bệnh nhân có các yếu tố rủi ro cản trở quá trình lành xương và khả năng đạt được sự hợp nhất xương thành công.
Chỉ định kích thích tăng trưởng xương bằng điện
Có thể cân nhắc điều trị bằng máy kích thích tăng trưởng xương khi có khả năng xảy ra các vấn đề về lành xương, chẳng hạn như những bệnh nhân trong các trường hợp sau:
- Đã từng hợp nhất cột sống không thành công
- Phẫu thuật liên quan đến nhiều hơn một tầng của cột sống. Sự hợp nhất cột sống nhiều tầng bao gồm 3 đốt sống, chẳng hạn như các đốt sống L3-L4-L5 hoặc L4-L5–S1.
- Bệnh nhân hút thuốc, hút thuốc lá điện tử, nhai thuốc lá hoặc bất kỳ loại nicotine nào.
- Bệnh nhân được chẩn đoán mắc chứng trượt đốt sống cấp độ II (hoặc tệ hơn)
- Bệnh nhân bị loãng xương hoặc thiếu xương
- Bất kỳ ai sử dụng steroid trong thời gian dài
Có nhiều yếu tố bổ sung khác có thể làm giảm khả năng hợp nhất vững chắc, chẳng hạn như bệnh mạch máu, béo phì, tiểu đường, bệnh thận, nghiện rượu và bất kỳ loại thuốc nào làm giảm canxi.
Đây không phải là danh sách đầy đủ các chỉ định và một số bác sĩ phẫu thuật có thể có xu hướng khuyến nghị kích thích điện cho nhiều bệnh nhân hơn.
Các loại kích thích điện sau khi cố định cột sống
Có hai loại máy kích thích xương phát triển chung:
- Máy kích thích tăng trưởng xương bên trong – một thiết bị nhỏ, giống như máy tạo nhịp tim, được cấy dưới da tại thời điểm phẫu thuật cố định
- Máy kích thích tăng trưởng xương bên ngoài – một thiết bị được đeo bên ngoài, như nẹp hoặc nẹp cổ.
Việc lựa chọn hoặc loại nào để sử dụng dựa trên chỉ định của bác sĩ phẫu thuật, nhu cầu của bệnh nhân và tình trạng cá nhân của bệnh nhân.
Nếu trong những tuần hoặc tháng sau khi cố định không diễn ra như mong đợi, liệu pháp kích thích tăng trưởng xương bên ngoài có thể được áp dụng tại thời điểm đó để kích thích quá trình cố định tốt hơn.
Tỷ lệ thành công của máy kích thích tăng trưởng xương
Một phân tích nghiên cứu để xác định tỷ lệ thành công của máy kích thích tăng trưởng xương cho thấy việc sử dụng máy kích thích tăng trưởng xương có những kết quả sau:
- Giảm đau đáng kể
- Cải thiện đáng kể trong việc đạt được sự hợp nhất cột sống vững chắc
- Kết quả không rõ ràng về việc cải thiện khả năng hoạt động của bệnh nhân
Một đánh giá khác về 13 nghiên cứu lâm sàng do Trường Y Johns Hopkins thực hiện cho thấy tỷ lệ hợp nhất tăng gấp đôi khi sử dụng liệu pháp kích thích tăng trưởng xương bằng điện.
Có nhiều nghiên cứu chứng minh hiệu quả của chất kích thích tăng trưởng xương trong việc giúp chữa lành các vết gãy xương dài hơn là trong quá trình cố định cột sống. Cần có nhiều nghiên cứu thêm để hiểu được hiệu quả và vai trò của chất kích thích tăng trưởng xương trong các kỹ thuật cố định cột sống hiện đại.
Tham khảo:
- Aleem, I. S. et al. Efficacy of Electrical Stimulators for Bone Healing: A Meta-Analysis of Randomized Sham-Controlled Trials. Rep.6, 31724; doi:10.1038/srep31724 (2016).
- Journal of Neurosurgery: Spine. 2020;32(1):106-126. Doi:https://doi.org/10.3171/2019.5.SPINE19465
