Đo điện cơ là một xét nghiệm chẩn đoán xâm lấn tối thiểu nhằm đo hoạt động điện được tạo ra để đáp ứng với kích thích. Hoạt động điện được phân tích khi cơ ở trạng thái nghỉ ngơi, co nhẹ và co hoàn toàn. Thủ thuật này thường bao gồm việc đưa một kim nhỏ vào cơ đích để ghi lại các tín hiệu điện, sau đó được hiển thị trên màn hình dưới dạng sóng và cũng có thể được nghe qua bộ khuếch đại âm thanh.
Mục lục:
Các xét nghiệm chẩn đoán thường gặp trong Đau vùng lưng và cổ
Chụp cắt lớp vi tính (CT-scan) kết hợp thuốc cản quang
Đo điện thế gợi cảm giác cơ thể (Somatosensory Evoked Potentials -SSEP)
Trong các tình trạng đau lưng và cổ, EMG có thể được sử dụng để phân tích mức độ nghiêm trọng của bệnh lý rễ thần kinh, yếu cơ do chèn ép dây thần kinh cột sống và số lượng dây thần kinh cột sống liên quan. Nó cũng có thể giúp phân biệt xem yếu cơ là do rối loạn cơ thoái hóa với những rối loạn khác.
Khi nào Đo điện cơ có thể hữu ích đối với Đau lưng hoặc Đau cổ
Đo điện cơ thường hữu ích khi có các hạn chế vận động, chẳng hạn như yếu cơ, trong bệnh rễ thần kinh. Sự chèn ép rễ thần kinh gây ra các triệu chứng thuần túy về cảm giác, chẳng hạn như đau, không được định lượng bằng phương pháp này.
Việc chỉ định Đo điện cơ thường được xem xét khi các triệu chứng và dấu hiệu của bệnh rễ thần kinh tương quan với kết quả của các xét nghiệm chuẩn đoán hình ảnh. Sự hiện diện của tổn thương trên xét nghiệm chuẩn đoán hình ảnh kết hợp đồng thời bằng chứng Đo điện cơ về chức năng thần kinh có thể cho thấy sự tổn thương rễ thần kinh.
Quy trình tiền hành Đo điện cơ đố với Đau lưng hoặc Đau cổ
Xét nghiệm Đo điện cơđược thực hiện theo hình thức ngoại trú tại phòng khám hoặc bệnh viện. Các bác sĩ nội thần kinh và bác sĩ vật lý trị liệu được đào tạo thực hiện thủ thuật này.
- Bệnh nhân thường thay áo choàng bệnh viện sau khi cởi quần áo cá nhân, đồ trang sức và đồ vật bằng kim loại có thể gây nhiễu xét nghiệm.
- Nghiên cứu có thể được thực hiện ở tư thế ngồi hoặc nằm.
- Sau khi xác định cơ đích, da trên khu vực đó được làm sạch bằng chất khử trùng và một kim nhỏ được đưa vào cơ. Điện cực đất được đặt dưới cánh tay hoặc chân của bệnh nhân.
- Một vài cơ khác luôn được kiểm tra theo cách tương tự để giúp cô lập nguyên nhân gây yếu cơ.
- Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các co cơ cơ bản, chẳng hạn như uốn cong hoặc duỗi thẳng chân, với lực ít hoặc đầy đủ, với các khoảng thời gian thư giãn ở giữa.
- Các tín hiệu điện từ cơ được hiển thị trên màn hình máy tính. Bộ khuếch đại âm thanh có thể được sử dụng để đánh giá âm thanh liên quan đến các tín hiệu, mỗi tín hiệu có một âm thanh duy nhất giúp xác định thêm cơ nào bị tổn thương, mức độ nghiêm trọng và thời gian.
Đau nhẹ và chảy máu có thể xảy ra tại vị trí kim tiêm. Sự khó chịu này thường tạm thời và hết trong vòng vài giờ sau khi xét nghiệm.
Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh và Đo điện cơ
Một xét nghiệm liên quan, nghiên cứu dẫn truyền thần kinh (NCS- Nerve Conduction Study), thường được thực hiện cùng với EMG. NCS đo tốc độ dẫn truyền và tín hiệu điện của một dây thần kinh cung cấp cho một nhóm cơ cụ thể. Bằng cách phân tích dạng sóng được tạo ra từ xung điện đi qua một hoặc một nhóm dây thần kinh từ đó mức độ tổn thương thần kinh có thể được đánh giá.
Mục đích của xét nghiệm Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh (Nerve Conduction Study-NCS)
Trong chẩn đoán bệnh lý rễ thần kinh, Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh hữu ích trong việc loại trừ các tình trạng bắt chước sự chèn ép dây thần kinh cột sống. Ví dụ, bệnh rễ thần kinh L5 (chèn ép dây thần kinh cột sống L5 tại đoạn cột sống L5-S1) và bệnh thần kinh mác (chèn ép dây thần kinh mác gần đầu gối) đều có thể gây ra “bàn chân rủ”. Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh thường có kết quả bình thường trong bệnh rễ thần kinh và cho thấy bất thường hoạt động thần kinh trong các tình trạng khác, giúp phân biệt giữa hai bệnh.
Quy trình xét nghiệm Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh
Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh là một xét nghiệm độc lập và có thể được thực hiện trước hoặc sau Đo điện cơ. Quy trình Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh bao gồm việc dán điện cực lên da và truyền các xung điện nhỏ, nhẹ đến một dây thần kinh cụ thể. Phản ứng của dây thần kinh đích được hiển thị trên màn hình máy tính. Sự khó chịu nhẹ có thể được cảm nhận trong quá trình này, nhưng xét nghiệm thường không được coi là đau đớn. Đồ uống chứa caffein thường được tránh vài giờ trước xét nghiệm này để ngăn ngừa những thay đổi do caffein gây ra đối với kết quả.
Những phát hiện của Đo điện cơ và Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh khi được thực hiện bởi các bác sĩ được đào tạo có thể giúp chính xác nguyên nhân gây tổn thương và đau thần kinh. Kết quả của các xét nghiệm chuẩn đón hình ảnh kết hợp với những phát hiện của các nghiên cứu điện sinh lý thực thể có thể cải thiện và giúp bác sĩ xây dựng kế hoạch điều trị có mục tiêu rõ ràng.
